2023-24 sezonunda Konferans Ligi’nde grup aşamalarında 32 takım mücadele etti ve karşılaşmalar 2023 Aralık ayının ortalarında tamamlandı. 8 takım Konferans Ligi Son 16’ya kaldı, 8 takım Avrupa Ligi’nden gelen 8 takımla Play-off oynayacak, 16 takımın da Avrupa macerası son buldu. Bu yazımızda Konferans Ligi’nde mücadele eden takımların toplam kadrolarının ortalama piyasa değeri, yaş ortalamaları, bu oyuncuların kaç tanesine Avrupa kupalarında, yerel lig ve kupalarda verdikleri süreler ile ilgili bazı değerlendirmeler yapılacaktır.
Gruplara kalan 32 takım kadro ortalama piyasa değerlerine göre Tablo 1’de sıralanmıştır. Tabloda bağlı oldukları federasyon, federasyonun güncel UEFA sıralaması, ortalama kadro değeri, gruplarında elde ettikleri sıra ve nerede devam ettikleri bilgileri yer almaktadır.
Tablo 1-Konferans Ligi Kulüp Bilgileri (*)
(*) Ortalama Piyasa Değerleri Euro
Turnuvalar içinde üçüncü seviye olan Konferans Ligi’nde takımların sadece dört adedi ilk beş denilen İngiltere, İspanya, İtalya, Almanya ve Fransa federasyonlarındandır ve hatta İspanya’dan bu ligde temsilci yoktur. Belçika’dan üç takım ve Hollanda’dan bir takım bu ligde mücadele etmiştir, İspanya gibi Portekiz’den de bu ligde takım yer almamıştır. Tablo 2’de federasyonların üç turnuva detayında katılım sayıları yer almaktadır. Şampiyonlar Ligi ve Avrupa Ligi’nde temsilcisi olan Avusturya da İspanya ve Portekiz gibi Konferans Ligi’nde yer almamaktadır. Şampiyonlar Ligi’nde birer temsilcisi olan Türkiye ile Ukrayna ve Danimarka da Avrupa Ligi’nde değil Konferans Ligi’nde temsil edilmiştir. Türkiye’den iki takım (Fenerbahçe ve Beşiktaş) mücadele etmiştir. Konferans Ligi’nin ortaya çıkmasının en önemli sebeplerinden birisi başta Şampiyonlar Ligi olmak üzere, Avrupa Ligi de dahil turnuvalarda gruplarda kendilerine yer bulamayan federasyonların takımlarının bu mücadeleye katılabilmeleridir. Bu amaca büyük oranda ulaşıldığı görülebilmektedir ve Şampiyonlar Ligi ve/veya Avrupa Ligi’nde temsilcisi olmayan on bir federasyonun takımları Konferans Ligi’ne katılma fırsatı bulmuştur. Ancak bu, yine de yetersizdir; hepsini topladığımızda yine de 55 federasyondan sadece 35 adedi en az bir turnuvada kendine yer bulabilmiştir. Örneğin İngiltere tam sekiz takımla ve İskoçya da üç takıma Avrupa2da mücadele ederken Britanya ve İrlanda adalarından İrlanda, Kuzey İrlanda ve Galler’den hiçbir takım Konferans Ligi’ne rağmen gruplarda değildir.
Tablo 2-Sadece Konferans Ligi’nde Olan Federasyonlar ve Temsilcileri
Kadro Ortalama Değerine göre ilk sekiz sırada olan takımlardan beş tanesi grup birincisi olarak doğrudan Konferans Ligi İlk 16’ya kalmıştır, bir tanesi ise grup ikincisi olmuştur ve Avrupa Ligi’nden gelen grup üçüncüsü ile Play-Off oynamaya hak kazanmıştır. İkinci sekiz sıradakilerden de bir tanesi Konferans Ligi İlk 16’ya kalırken beş tanesi yine Avrupa Ligi’nden gelen grup üçüncüleri ile Play-Off oynayacaktır. Bu iki gruptan toplam dört takım elenmiştir ve bunlardan birisi de ortalama piyasa değeri olarak turnuvada sekizinci sırda olan Beşiktaş’tır. Ortalama piyasa değeri açısından dördüncü sırada olan Fenerbahçe ise grup birincisi olmuştur. Üçüncü sekizli gruptan dört tanesi yoluna devam etmektedir ve dördüncü sekizli gruptan ise bütün takımlar turnuvaya veda etmiştir.
Ortalama Piyasa Değeri dışında kadronun hem yerel organizasyonlarda hem de UEFA turnuvalarında kullanımı da önemlidir. Daha önce Şampiyonlar Ligi ve Avrupa Ligi için analizler yapılmıştır. Tablo 3’te üç UEFA organizasyonundaki genel ortalamalara bakıldığında ise “En Az 10 Kez İlk On birde Sahaya Çıkan” oyuncu sayısının her üç ligde de 18; “900 Dakika Üzerinde Sahada Kalan” oyuncu sayısı da 12’dir. Yaş ortalamaları da her iki kategori ve her üç organizasyon için de 27 civarındadır, sadece Konferans Ligi’nde diğer iki lige göre 27’nin biraz altına düştüğü görülmektedir.
Tablo 3-Her Üç Ligdeki Takımların Yerel ve/veya Uluslararası Oynayan Oyuncu Bilgileri
Konferans Ligi’nde mücadele eden 32 takımın sezon başından itibaren toplam 18-24 arasında karşılaşma oynadıkları görülmektedir. Takımların en az 20 kez sahada yer aldıkları düşününce bir dakikalardan daha çok en az 10 kez sahaya ilk on birde çıkan ve en az 900 dakika sahada kalan oyuncuları değerlendirmekte fayda görülmektedir. Bütün takımlarda 16-20 adet aralığında (ortalama 18) farklı oyuncunun ilk on birde başladığı, 10-14 oyuncunun (ortalama 12) 900 dakika ve üzerinde süre aldığı görülmektedir. Tablo 4, “900 Dakika Üzerinde Sahada Kalan”ların yaş sıralamasına göre sıralanmıştır ve 32 takımdan 21 tanesinin yerel ve uluslararası detay kadro süre verilerine ulaşılabilmiştir. Bilgilerine ulaşılamayan federasyonlar İsrail hariç sadece Konferans Ligi’nde temsil edilen federasyonlardır. Bu 11 takımdan 8 tanesi grup aşamasında elenmiştir.
Tablo 4-Konferans Ligi Takımlarının Yerel ve/veya Uluslararası Oynayan Oyuncu Bilgileri (**)
(**) Yaş sıralamaları en küçük değerden en büyük değere göre sıralanmıştır.
Doğrudan Konferans Ligi ilk 16’ya kalan takımlar içinde en genci olan LOSC Lille ve Club Brugge 26 yaş civarında bir oyuncu grubuna sahada yer vermişlerdir. Gruplardan çıkmayı başaran takımların sahada yer verdikleri kadroların farklı yaş ortalamalarına sahip oldukları ancak doğrudan Konferans Ligi ilk 16’ya kalan takımlardan diğer beş tanesi 27 yaş üzerinde bir oyuncu grubuna 900 dakika üzerinde yer vermiştir. Verilerine ulaşılan takımlar içinde Beşiktaş birinci en yaşlı (29.71), Fenerbahçe ise üçüncü en yaşlı (28.43) kadroyu kullanmıştır. Bunu da sırasıyla 12 ve 11 oyuncuyla yapmışlardır. Yaşlı oyuncu grubuna daha çok süre veren takımların genellikle 13-14 oyuncuya 900 dakika ve üzerinde yer verdikleri düşünüldüğünde Şampiyonlar Ligi ve Avrupa Ligi ile benzer bir durum söz konusudur.
Konferans Ligi’nde ilk 16’ya kalan ya da Play-off oynayacak takımların 12 tanesinin ortalama piyasa değerleri 1.3 milyon Euro ve üzerindedir. Özellikle ilk sekiz takım 4 milyon Euro ve üzerinde bir ortalama piyasa değerine sahiptir. Aston Villa ise 24 milyon Euro ortalama piyasa değeri ile büyük fark yaratmaktadır ve ortalama piyasa değeri açısından Şampiyonlar Ligi’nde yer alsaydı en pahalı yedinci takım olacaktı. Fransa’dan LOSC Lille, İtalya’dan Fiorentina ve Türkiye’den Fenerbahçe 7-9 milyon Euro aralığında bir ortalama piyasa değeri ile Aston Villa’yı uzak ara da olsa takip etmektedirler. Fenerbahçe dışındaki üçü 13-14 oyuncuya 900 dakika ve üzerinde süre vermişlerdir ve o üçlünün içinde en yüksek yaş ortalamasına sahip olan Fiorentina’nın da 27.20 ile 28.43 yaş ortalamalı futbolcuları kullanan Fenerbahçe’den çok daha genç bir ekibe yer verdiği görülmektedir.
Bu iki tabloyu birlikte değerlendirdiğimizde birinci olarak Konferans Ligi’nde mücadele eden takımların da başarılı olabilmesi için önemli bir güncel kalite göstergesi olan ortalama piyasa değeri açısından (tabii ki bu turnuva şartlarında) kaliteli bir kadro kurma gerekliliği bulunmaktadır. Şampiyonlar Ligi’nde Son 16’ya kalmak için gerekli olan kaliteli bir kadro dendiğinde ortalama 14 milyon Euro ve üzerinde bir kadro olduğu görülmekteydi. Avrupa Ligi’nde ise son 16’ya doğrudan kalan sekiz takımdan altısı 8 milyon Euro ve üzerinde ortalama piyasa değerine sahip bir kadroya sahiptir. Avrupa Ligi Play-off’ oynayanlar da katıldığında 16 takımdan 13 tanesi en alt sınırının 3 milyon Euro ve üzerinde ortalama piyasa değerine sahip takımlardır. Konferans Ligi’nde ise alt sınır 1.3 milyon Euro’ya inmektedir. Bunun dışında diğer turnuvalarda olduğu gibi 27 yaş ortalamayı baz aldığımızda ortalamada daha kıdemli oyuncuların daha çok süre alması söz konusu ise en az 13-14 adet böyle oyuncunuzun olması gerekmektedir. Daha az kıdemli, yani 27 yaş ortalamanın altında oyuncular söz konusu ise 11-12 adet oyuncu ile de bunun yapılması mümkündür. Bu da Şampiyonlar Ligi’ne ve Avrupa Ligi’ne paralel bir sonuç ortaya çıkartmıştır ve yerel ve uluslararası bütün katılınan bütün organizasyonların toplamında oyuncu-yaş ortalaması denklemine uymak gerekmektedir ve bunun da ortalama piyasa değerinden bağımsız olduğunu göstermektedir.
Temsilcilerimiz Galatasaray, Fenerbahçe ve Beşiktaş’ın da ortalama piyasa değeri dışında daha çok sahada yer verilen oyuncu sayısı-yaş denklemine de uymadıkları bir durum söz konusudur. Kulüplerimizin önümüzdeki sezonlarda bu kriterlerin hepsini dikkate alarak planlama yapması hem yerel hem de uluslararası turnuvalarda başarı ve devamlılıkları açısından gerekli şart gibi görünmektedir.
Not: Futbolekonomisi ve Endüstriyel Futbol sayfasında yayınlanmıştır.
GÖRSEL KAYNAK
VERİ KAYNAKLARI
Kadrolar
https://www.transfermarkt.com.tr/uefa-champions-league/teilnehmer/pokalwettbewerb/CL/saison_id/2023
https://www.transfermarkt.com.tr/europa-league/teilnehmer/pokalwettbewerb/EL/saison_id/2023
Alınan Süreler
En Son Yorumlar