 |
Tolga Genç
21 Mart 2025
Önceki iki yazımın ilkinde futbol dünyasında önde gelen ülkelerin liglerinin son on yıldaki transfer dünyasına bakmaya çalışmıştım.
Bu dünyada bir grubun cepten yerken bir grubun cebine koyarak yoluna devam ettiğini ve önemli paralar kazandığını görmüştük. Parayı cebine koyanların başında Portekiz, Hollanda ve Belçika gibi ülkelerin kulüpleri geliyordu. Önceki yazıda ise Portekiz özelinde bir inceleme yapmıştım, sırada ise Hollanda var.
Transfer verileri, Transfermarkt’ta 2000 yılından bu yana oldukça detaylı bir şekilde yer almaktadır. Hollanda’da en çok kâr getiren 100 futbolcu incelendiğinde bu transferlerin 48 tanesi son on yılda gerçekleşmiştir. Dört transfer ise yine Hollanda kulüpleri arasında olması itibariyle incelemeden çıkartılmış, kalan 44 oyuncu incelemeye dahil edilmiştir. Tablo 1’de bu 44 oyuncunun Hollanda kulüplerine ilk transferlerindeki maliyetleri, bu oyuncuların satışlarında elde ettikleri gelirler ve oluşan kârların bilgileri yer almaktadır. Ortalama olarak iki-üç sezon kadroda yer alan bu oyuncuların kulüplere toplam maliyeti yaklaşık 200 milyon Euro’dur ve elde edilen gelir ise yaklaşık 900 milyon Euro’dur. Kulüpler yurtdışına yaptıkları bu satışlardan on yıl içinde yaklaşık 700 milyon Euro kâr elde etmiştir. Bu oyunculardan elde edilen en az kâr, 5 milyon Euro’dur ve ortalamada ise yaklaşık 20 milyon Euro’ya satılmışlar ve 15 milyon Euro kâr sağlamışlardır.
Tablo 1 – Kulüplerin Gelir-Gider ve Kâr Rakamları
Ajax Amsterdam 10 oyuncu ve yaklaşık 300 milyon Euro kâr ile başı çekmektedir. 100 milyon Euronun altında bir rakama mal ettiği oyuncuları birkaç yıl sonra yaklaşık dört katı fiyatına satmışlardır. PSV Eindhoven 9 oyuncu ve 123 milyon Euro kâr ile onu takip etmektedir. Onlar da yaklaşık 50 milyon Euroya mal ettiği bu oyuncuları 3,5 katı gelir ile satmışlardır. AZ Alkmaar da 8 oyuncuyu maliyetinin on katına başka kulüplere göndermiştir. Az ya da çok birçok kulüp kendileri açısından bu pozitif ticaretin içinde kendisine yer bulmuştur.
Bu transferlerin hangi liglere olduğunun bilgisi Tablo 2’dedir. Tabloda Federasyon, lig bilgilerinin yanı sıra oyuncu sayısı, bu oyuncuların Portekiz kulüplerine geldiklerindeki transfer maliyetleri, satışlardaki transfer gelirleri ve bu süreçte elde edilen kâr bilgileri yer almaktadır. İngiltere’nin Premier League’i Portekiz’de olduğu gibi açık ara başı çekmektedir. Çalışmada yer alan 44 oyuncudan 18tanesi Premier League’e transfer olmuş ve Portekiz kulüplerine bu transferlerden 500 milyon Eurodan fazla para akmış ve kulüpler maliyetler de dikkate alındığında bu ticaretten 420 milyon Eurodan fazla kârlı olmuştur. Bu oyunculardan yedişer tanesi İspanya’nın La Liga’sına, Almanya’nın Bundesliga’sına ve altı tanesi de İtalya’nın Serie A’sına gitmiştir. Bu üç ülkeye ticaretten de Portekiz kulüpleri, yaklaşık 300 milyon Euro gelir ve toplam 200 milyon Euro’dan fazla kâr elde etmiştir.
Tablo 2 – Transferlerin Gerçekleştiği Ligler
Ajax Amsterdam 10 oyuncu ve yaklaşık 300 milyon Euro kâr ile başı çekmektedir. 100 milyon Euronun altında bir rakama mal ettiği oyuncuları birkaç yıl sonra yaklaşık dört katı fiyatına satmışlardır. PSV Eindhoven 9 oyuncu ve 123 milyon Euro kâr ile onu takip etmektedir. Onlar da yaklaşık 50 milyon Euroya mal ettiği bu oyuncuları 3,5 katı gelir ile satmışlardır. AZ Alkmaar da 8 oyuncuyu maliyetinin on katına başka kulüplere göndermiştir. Az ya da çok birçok kulüp kendileri açısından bu pozitif ticaretin içinde kendisine yer bulmuştur.
Bu transferlerin hangi liglere olduğunun bilgisi Tablo 2’dedir. Tabloda Federasyon, lig bilgilerinin yanı sıra oyuncu sayısı, bu oyuncuların Portekiz kulüplerine geldiklerindeki transfer maliyetleri, satışlardaki transfer gelirleri ve bu süreçte elde edilen kâr bilgileri yer almaktadır. İngiltere’nin Premier League’i Portekiz’de olduğu gibi açık ara başı çekmektedir. Çalışmada yer alan 44 oyuncudan 18tanesi Premier League’e transfer olmuş ve Portekiz kulüplerine bu transferlerden 500 milyon Eurodan fazla para akmış ve kulüpler maliyetler de dikkate alındığında bu ticaretten 420 milyon Eurodan fazla kârlı olmuştur. Bu oyunculardan yedişer tanesi İspanya’nın La Liga’sına, Almanya’nın Bundesliga’sına ve altı tanesi de İtalya’nın Serie A’sına gitmiştir. Bu üç ülkeye ticaretten de Portekiz kulüpleri, yaklaşık 300 milyon Euro gelir ve toplam 200 milyon Euro’dan fazla kâr elde etmiştir.
Hem Portekiz hem de Hollanda’da çalışmaya dahil olan toplam yüzden fazla oyuncunun kulüplerine geldikleri yaşlar, kadroda geçirdikleri sezonlar ve oynadıkları karşılaşma sayılarına ise Tablo 3’te yer verilmiştir. Tabloda hem bütün oyuncuların ortalamalarına hem de her iki ülkenin önde gelen dört kulüp özelinde ortalamalarına göz atılmaktadır. Portekiz’deki 63 oyuncu ortalama olarak 20,29 yaşında kulüplerine katılmışlar, ortalama 2,76 sezon kadroda yer almışlar ve 91,84 karşılaşmada ise sahada görev almışlardır. Hollanda’daki 44 oyuncu ise ortalama olarak 22,70 yaşında kulüplerine katılmışlar, ortalama 2,55 sezon kadroda yer almışlar ve 96,30 karşılaşmada ise sahada görev almışlardır.
Tablo 3 – Kadroya Geldikleri Yaş, Sezon Sayısı ve Karşılaşma Sayıları
Portekiz’deki dört kulüpte de oyuncuların kulübe transferlerinin ortalama yaş olan 20 civarında olduğu görülmektedir. Sporting CP ve FC Porto yüzden fazla karşılaşmada bu oyunculara görev vermiştir ki zaten kadroda yer aldıkları sezon sayıları da ortalamanın üzerindedir. Hollanda’da ise Feyenoord’da dört oyuncunun kadroya katılma yaş ortalaması 25,25’tir; ancak daha çok oyuncusu çalışmada olan diğer üç önemli kulüpte bu yaşlar ortalamaya yakın ve 22-23 civarında civarındadır. Üç sezondan fazla kadrolarında bu oyunculara yer veren iki kulüpten Ajax Amsterdam oyuncularına ortalama olarak 103 karşılaşmada görev vermiştir. Bu sayı PSV Eindhoven’da neredeyse 150 karşılaşmaya çıkmıştır.
Hollanda’nın satışlarından para kazandığı bu oyuncuları Portekiz’den biraz farklı, ağırlıklı olarak yurt dışından ve yirmili yaşların başında transfer ettikleri, ortalama 2-3 sezon oynattıktan sonra Premier League başta olmak üzere önemli Avrupa kulüplerine sattıkları görülmektedir. İlave bilgi olarak Hollanda kulüpleri kendi alt yapı oyuncularına kadrolarında yoğun bir şekilde yer vermektedir. İki ülkeye ait bilgiler göstermektedir ki bir oyuncudan para kazanmanın yolu ona 23 yaşından önce kadroda yer vermek, 2-3 sezon oynatmak, bu süreçte de ortalama yüz karşılaşmada görev vermekten geçmektedir. Başarı konusunda ülkemiz kulüplerinden hiç de geride kalmayan, hatta çoğunlukla çok daha önde olan bu kulüplerin bizim genç dediğimiz oyunculara cesur bir şekilde kadrolarında yer verdikleri ve kadrolarını oluşturken daha tecrübelilerle bir karışım yapmayı tercih ettikleri de bir gerçektir. Son on yılda transferde sadece en çok para kazandıranlar değil de bütün oyuncular dikkate alındığında da Portekiz’in Liga Portugal kulüplerinin 2.390.000.000 Euro, Hollanda’nın Eredivisie kulüplerinin 1.490.000.000 Euro pozitif transfer gelir ve gider farkıyla dünyada ilk iki sırada oldukları da bir diğer gerçektir.
Kaynaklar: https://www.transfermarkt.com.tr
Not: Futbolekonomi sayfasında yayınlanmıştır.
En Son Yorumlar