Irish Football League (K.İrlanda Ligi)

1890’da başlayan Kuzey İrlanda Ligi yani Irish League, Büyük Britanya’yı oluşturan dört unsurdan üçüncüsü. Irish League’in şu an adı Northern Ireland Football League Premiership, daha önce Irish Premier League, Irish Football League Premier Division gibi isimler de aldı. Irish League’in ikinci sezonunda bütün takımlar Belfast’tandı. Lig 10 takımlıydı ve bu lige ilk yıllarında Belfast ağırlığı sebebiyle Belfast & District League deniyordu.

The Irish Football League (1890-1918)

Irish League’in ilk sezonunda yer alan 8 kulübün 7 tanesi başkent Belfast’dan ve sadece 1 tanesi Armagh şehrindendi. Zaten lige başlangıçta bir süre Belfast & District League dendi. İlk ligde oynayan kulüpler şunlardı:
(Parantez içindeki ilk yıl kuruluş, eğer kapandı ise ikinci yıl kapanış yılı)
Belfast’tan olan takımlar Linfield (1886 – devam ediyor / Northern Ireland Premier League’deler), Ulster (1877 – 1930’dan itibaren sadece rugby), Distillery (1880 – devam ediyor / NIFL Premier Intermediate League’deler-3.Lig), Cliftonville (1879 – devam ediyor / Northern Ireland Premier League’deler), Glentoran (1882 – devam ediyor / Northern Ireland Premier League’deler), Oldpark (1880 – 1892), Clarence (1882 – 1892)’dı ve Armagh şehrinden Milford (1885 – 1891) almıştı.

İki devreli lig olarak oynanan ilk sezonda Ulster Spinning Company’nin Linfield Değirmeni işçilerinin kurduğu Linfield FC rakiplerine büyük bir üstünlük kurdu ve 14 karşılaşmadan 12’sini kazanırken rakip filelere tam 89 gol bırakarak şampiyonluğa ulaştı.

Kuzey İrlanda’nın en başarılı kulübü Linfield FC ve tam 52 şampiyonluğu var. Ezeli rekabet içinde olduğu Glentoran FC ise 23 şampiyonlukta. Aslında Linfield FC’nin Glentoran FC’den önce asıl rekabette olduğu kulüp Belfast Celtic FC. 1891’de kurulan ancak 1896’dan itibaren ligde yer alan bir kulüp ve 1949’a kadar 14 şampiyonlukları var. İskoçya’daki Celtic kuruluncaya kadar sadece Celtic olarak ifade edilirlerken sonra Belfast Celtic ismini alıyorlar. 1949’da bir Linfield karşılamasında çıkan olaylardan sonra ligden çekilme kararı alıyorlar ve sonrasında tasfiye süreci gerçekleşiyor.

Ligin şu an adı Northern Ireland Football League Premiership, daha önce Irish Premier League, Irish Football League Premier Division gibi isimler de aldı. Bu durumda 1891 yılı itibariyle dünyada 4 tane ligin kurulmuş olduğunu görüyoruz: English Football League 1888’de, Scottish Football League ve Irish League 1890’da ve Argentine Primera Division ise 1891’de.

***

İkinci sezonda da ilk sezonda olduğu gibi Linfield Belfast şampiyonluğa ulaşırken sadece bir yenilgi almışlardı ve tam 106 gol atmışlardı. Linfield’ı hatırlarsak Linfield Değirmeni işçilerinin oynadığı bir takımdı. Ulster Belfast ise yine ikinciliği elde ederken Lancashire Fusiliers üçüncü olmuştu. Bu takım daha sonraki yıllarda da devamlılığı olan bir İngiliz ordu birliğinin ismini taşıyordu. Bu, çok klasik bir hikayedir ve dünyanın birçok yerinde ilk liglerde bu tip takımlara rastlanmaktadır ki ülkemiz lig tarihinin başlangıcı olan İstanbul Ligi’nden bahsederken benzer bir durumla karşılaşmıştık. Ancak Lancashire Fusiliers sadece bu sezon ligde yer almıştı.

Bu ligden günümüzde Linfield (1886/Northern Ireland Premier League’deler), Glentoran (1882/Northern Ireland Premier League’deler), Cliftonville (1879/Northern Ireland Premier League’deler), Distillery (1880/NIFL Premier Intermediate League’deler-3.Lig) devam ederken Ulster ilerleyen yıllarda sadece rugby kulübüne dönüştü. Milltown (1886-1897), Oldpark (1880-1892), Ligoniel (1881-1899) yeni yüzyılı göremeden tarihe karışmışlardı ki zaten bir sonraki sezonda da yer almayacaklardı.

***

İlk sezonunda 8 takımlı ikinci sezonunda 10 takımlı olan lig 3. ve 4.sezonunda ise 6 takımlıydı ve bu lige ilk yıllarında Belfast ağırlığı sebebiyle Belfast & District League deniyordu.

İlk üç sezondaki Linfield’un şampiyonluğundan sonra sıra ilerideki yıllarda ezeli rakibi olacak Glentoran’daydı. İkisinin rekabetine “Big Two” denmektedir. Glentoran 1882’de kurulmuş bir ve 1886 kuruluşlu Linfield’e göre daha eski bir kulüp. 1891 kuruluşlu Belfast Celtic 1949’da rekabetten çekilince ortalık sadece bu iki kulübe kalkmıştı, daha öncesinde rekabet Katolik Celtic ve Protestan Linfield arasındaydı. Aralarındaki karşılaşma Celtic’in protesto ile ligden çekilmesine gitmişti ki bu hikayeden daha önce bahsetmiştim.

Bu ligden günümüzde Glentoran (1882/Northern Ireland Premier League’deler), Linfield (1886/Northern Ireland Premier League’deler), Cliftonville (1879/Northern Ireland Premier League’deler), Distillery (1880/NIFL Premier Intermediate League’deler-3.Lig) devam etmektedir. Ulster ilerleyen yıllarda sadece rugby kulübüne dönüşürken Ligoniel (1881-1899) yeni yüzyılı göremeden tarihe karışmıştı.

***

Irish League’de 1894-96 arasında 2 sezon 4 takımla oynanırken 1896-98 arasında ligde 6 takım yer almıştı. Parantez içinde önce kuruluş yılı sonra da şu anki pozisyonu belirtilen Glentoran (1882/Northern Ireland Premier League’deler), Linfield (1886/Northern Ireland Premier League’deler), Cliftonville (1879/Northern Ireland Premier League’deler), Distillery (1880/NIFL Premier Intermediate League’deler-3.Lig) ana takımlar olurken 1896’dan itibaren North Staffordshire (1896 – 1899) ve Belfast Celtic (1891 – 1949) de lige katılırken Celtic tasfiye olduğu 1949’a kadar Linfield’in ezeli rakibi olmuştu, Celtic sonrası rekabette yerine Glentoran geçmişti. Bu kulüplerin rekabetine daha önce değinmiştik.

Bu sezonlardan 1895 ve 1898’de Linfield, 1896’da Distillery ve 1897’de Glentoran şampiyonluğa ulaştı. Linfield toplamda 8 sezonda 5 şampiyonluğa ulaştı. Ortalama 4-4.50 golün atıldığı bu sezonlarda kupada Linfield lig şampiyonluğunu elde ettiği sezonlarda kupaya da uzanırken Distillery de aynı şekilde şampiyon olduğu sezon kupaya da uzanmıştı. 1896-97 sezonunda ise Cliftonville, Curragh Co. Kildare Sherwood Foresters 3-1 yenerek kupada zafere ulaştı.

***

Kuzey İrlanda’da 1898-99 sezonunda ligde altı takım mücadele etti. Distillery ile Linfield toplamda 7 galibiyet, 1 beraberlik ve 2 yenilgi elde ettiler; Distillery şampiyonluğa ulaştı. Diğer dört takım ise sırasıyla Cliftonville, Glentoran, Celtic ve North Staffordshire Regiment şeklindeydi. 1899-1900 sezonunda ise yine altı takımlı ligde Celtic şampiyonluğa ulaştı ve Linfield yine ikinci sıradaydı. Bir önceki şampiyon Distillery de üçüncü sırada yer alırken takımlar 13, 12 ve 12 puanla sıralanmıştı. 1900-1901 sezonunda ise sıralama Distillery, Glentoran ve Celtic şeklindeydi.

Burada Glentoran, Linfield ve Celtic’ten bahsetmiştim. Distillery’ye de değinmek gerekirse şu anki tam adı Lisburn Distillery F.C. olan kulüp Distillery adıyla 1880’de Batı Belfast’ta Grosvenor Road’daki Grosvenor Park yakınlarındaki Distillery Street’te kurulduğu için bu adı almıştı.

***

1900’lerde 1902-1903’den 1914-15 sezonunun sonuna kadar 8 takımla oynanan Irish League’de Linfield Belfast 6 kez, Glentoran Belfast 3 kez, Distillery Belfast ve Cliftonville Belfast 2’şer kez, Belfast Celtic 1 kez şampiyonluğa ulaşmıştı. Ligde Belfast takımları ön plana çıkarken ayrıca Dublin takımları da mücadele etmişti. 1915’den itibaren savaş döneminde lig resmi olmadan 6 takımla oynanmaya devam etti. Arada bazı ligler için Play off finali oynanmıştı ki bunun sebebi 1. ve 2. sıradaki takımların aynı puanı almasıydı.

The Irish Football League Kulüp Performansları (1890-1918)