Tolga Genç
23 Şubat 2025 Bir önceki yazımızda futbol dünyasında önde gelen ülkelerin liglerinin son on yıldaki transfer dünyasına bakmaya çalışmıştık.
Bu dünyada bir grubun cepten yerken bir grubun cebine koyarak yoluna devam ettiğini ve önemli paralar kazandığını görmüştük. Parayı cebine koyanların başında Portekiz, Hollanda ve Belçika gibi ülkelerin kulüpleri geliyordu. Bu ve takip eden iki yazıda sırasıyla Portekiz, Hollanda ve Belçika kulüplerini biraz daha detaylı inceleyeceğiz.
Transfer verileri, Transfermarkt’ta 2000 yılından bu yana oldukça detaylı bir şekilde yer alıyor. En çok kâr getiren 100 futbolcu incelendiğinde bunların 67 tanesi son on yılda gerçekleşmiştir. Dört transferin ise yine Portekiz kulüpleri arasında olması itibariyle incelemeden çıkartılmış, kalan 63 oyuncu incelemeye dahil edilmiştir. Tablo 1’de bu 63 oyuncunun Portekiz kulüplerine ilk transferlerindeki maliyetleri, bu oyuncuların satışlarında elde ettikleri gelirler ve oluşan kârların bilgileri yer almaktadır. Ortalama olarak iki-üç sezon kadroda yer alan bu oyuncuların kulüplere toplam maliyeti yaklaşık 260 milyon Euro’dur ve elde edilen gelir ise 2 milyar 260 milyon Euro’dur. Kulüpler yurtdışına yaptıkları bu satışlardan on yıl içinde yaklaşık 2 milyar Euro kâr elde etmiştir. Bu oyunculardan elde edilen en az kâr, 13 milyon Euro’dur ve ortalamada ise yaklaşık 35 milyon Euro’ya satılmışlar ve 31 milyon Euro kâr sağlamışlardır.
Tablo 1 – Kulüplerin Gelir-Gider ve Kâr Rakamları
SL Benfica 22 oyuncu ve yaklaşık 800 milyon Euro kâr ile başı çekmektedir. 142.5 milyon Euroya mal ettiği oyuncuları birkaç yıl sonra yaklaşık yedi katına satmışlardır. FC Porto 16 oyuncu ve 550 milyon Euro kâr ile onu takip etmektedir. Onlar da yaklaşık 70 milyon Euroya mal ettiği bu oyuncuları dokuz katı gelir ile satmışlardır. Bu konuda Sporting CP de 17 oyuncuyu yine maliyetinin on katına başka kulüplere göndermişlerdir.
Bu transferlerin hangi liglere olduğunun bilgisi Tablo 2’dedir. Tabloda Federasyon, lig bilgilerinin yanı sıra oyuncu sayısı, bu oyuncuların Portekiz kulüplerine geldiklerindeki transfer maliyetleri, satışardaki transfer gelirleri ve bu süreçte elde edilen kâr bilgileri yer almaktadır. İngiltere’nin Premier League’i tabii ki başı çekmektedir. Çalışmada yer alan 63 oyuncudan 23 tanesi Premier League’e transfer olmuş ve Portekiz kulüplerine bu transferlerden yaklaşık 1 milyar Euro akmış ve kulüpler maliyetler de dikkate alındığında bu ticaretten 800 milyon Eurodan fazla kârlıdır. Bu oyunculardan 13 tanesi İspanya’nın La Liga’sına ve 10 tanesi de Fransa’nın Ligue 1’ine gitmiştir. Bu iki ülkeye ticaretten de Portekiz kulüpleri, 800 milyon Euro’dan fazla gelir ve toplam 750 milyon Euro kâra ulaşmıştır. Üç ve daha fazla oyuncunun transfer olduğu ligler ise sırasıyla Serie A (İtalya), Saudi Pro League (Suudi Arabistan), Bundesliga (Almanya) ve Championship (İngiltere)’dir.
Tablo 2 – Transferlerin Gerçekleştiği Ligler
Tablo 3’te ise en çok oyuncunun gittiği kulüplerle ilgili bilgiler bulunmaktadır. Paris Saint-Germain altı futbolcu için Portekiz kulüplerine yaklaşık 300 milyon Euro ödemiştir ve bu futbolcuların Portekizlileri maliyeti sadece 24.5 milyon Eurodur. Teknik direktör transfer etmekte de oldukça başarılı olan Portekiz futbolunun bu transfer başarılarında bu teknik direktörlerin de etkisi vardır. Toplam yedi oyuncu transfer eden Wolverhampton Wanderers buna güzel bir örnektir. Atlético de Madrid, FC Barcelona, Real Madrid, Manchester City, Manchester United, Liverpool FC, Juventus FC gibi dünyanın en önemli kulüplerinin milyonlarca Euro’yu Portekiz’e aktarmıştır.
Tablo 3 – En Çok Transferin Gerçekleştiği Kulüpler
Maliyetlerin detaylarına bakmak gerekirse Tablo 4’te bu oyuncuların Portekiz profesyonel kulüplerine geldikleri kaynaklar bulunmaktadır. Portekiz’de en üst ligde yer alan kulüplerin ikinci takımları ikinci lig seviyesinden itibaren profesyonel liglerde yer alabilmektedir. Çalışmada yer alan 63 oyuncunun 40 tanesi bu ikinci takımlardan ya da genç takımlardan gelmiştir ki zaten ikinci takımlara da oyuncular çoğunlukla genç takımlardan geçiş yapmaktadır. Bu da kulüpleri için sıfır maliyet anlamına gelmetedir. Oyunculardan onbir tanesi Güney Amerika kulüplerinden transfer edilmiştir. Portekiz’deki diğer profesyonel kulüplerden gelen oyuncu sayısı dörttür. Sekiz ıyuncu da dünyanın çeşitli yerlerinden transfer edilmiştir.
Tablo 4 – Transfer Olan Futbolcuların Geldikleri Kulüpler
Bütün bu bilgileri toparladığımızda Portekiz’in önemli kulüplerinin kendi altyapı kaynaklarını ağırlıklı kullandıkları, düşük maliyetli bu oyunculara birkaç sezon kadrolarında yer verdikten sonra çok yüksek fiyatlara sattıkları görülmektedir. SL Benfica, FC Porto ve Sporting CP, 2015-2024 arasındaki on yılda toplam 55, yılda ortalama yaklaşık iki oyuncuyu ortalama olarak 30 milyon Euro’nun üzerinde kâr ile satmıştır. UEFA raporlarına göre 2022-23 sezonunda Portekiz 178 milyon Euro ve Türkiye 142 milyon Euro TV geliri elde etmiştir. Sadece SL Benfica aynı sezonda yaklaşık 276 milyon Euro transfer geliri ve bu transferlerden 162.5 milyon Euro kâr elde etmiştir.
Kaynaklar:
https://www.transfermarkt.com.tr
Not: Futbolekonomi sayfasında yayınlanmıştır.
En Son Yorumlar