Bir önceki yazımızda 2024 Avrupa Futbol Şampiyonası’nda yer alan 622 oyuncunun 2023-24 sezonu itibariyle kariyerlerine devam ettikleri kulüplerin yer aldıkları federasyon ve liglerin analizi yer alıyordu. Özellikle İngiltere ve İtalya başta olmak beş büyük futbol ülkesinin liglerinde, kaleden hücuma her pozisyonda en iyi oyuncuları bünyesinde buldurdukları görülüyordu. Turnuvaya kulüplerinden oyuncu gönderen diğer 30 ülke federasyonunun pozisyon ağırlığı dağılımında farklılıklar gösterdiği ve ihtiyaçlarına göre belli pozisyonlara odaklanmaları söz konusuydu. Önce beş büyük futbol ülkesi ve sonra da batıdaki bazı diğer ülkeler (Belçika, Hollanda, Portekiz) ile Suudi Arabistan pozisyon ihtiyaçlarına göre Avrupa’dan her yerden oyuncuları transfer edebilirken doğudaki ligler ya da ABD neredeyse sadece Doğu Avrupa’dan oyuncular transfer edebiliyor. Bunda oyuncuların mevcut kariyer planlamalarının ya da atlama yapma ihtimaline karşılık kariyer planlamalarının yanı sıra coğrafi ve tarihi yakınlıkların da etkili olduğu net bir şekilde görülüyordu.
Bu yazımızda ise Avrupa Şampiyonası’nda yer alan oyuncuların piyasa değerleri, yaş ortalamalarını 2023-24 sezonu itibariyle istihdam edildikleri kulüpler ve bu kulüplerin bağlı oldukları federasyonlar bazında inceleyeceğiz. Turnuvadaki oyuncuların ortalama piyasa değeri (OPD) 18.355.265 Euro ve ortalama yaş (OY) 27,07. Bu yaş ortalaması daha önceki birçok yazımızda da ara ara değinildiği üzere genel teamüle uygun bir ortalama. Tablo 1’de turnuvaya kulüplerinden oyuncu gönderen 35 federasyonun oyuncu sayıları, ortalama piyasa değerleri (buna göre büyükten küçüğe sıralı) ve yaş ortalamaları yer alıyor.
OPD olarak ortalamanın üzerinde yer alan ve sıralamada en üstte yer alan altı federasyonun kulüplerinde geçen sezonu geçiren 309 futbolcu sayı olarak bütün futbolcuların yarını oluşturuyor. Bu grup içinde İspanya hariç hepsinde OY 27,07 olan genel yaş ortalamasının altında ve İspanya da 27,66 ile bu ortalamanın çok uzağında değil. Geçtiğimiz sezon Portekiz 24,25; Hollanda 24,47 ve Fransa 25,65 ile ortalamanın çok altında OY ile oyuncuları kulüplerinde istihdam etti. Oyuncu sayısı olarak birinci olan İngiltere ve üçüncü Almanya ise yaş ortalaması bu üç ülkeden biraz daha yüksek, ama yine de ortalamanın altında olması dikkat çekici.
Beş büyük futbol ülkesi arasında yer alan ve 104 oyuncu ile turnuvaya en fazla oyuncu gönderen ikinci federasyon olan İtalya’da oyuncuların OPD 17.131.731 Euro ile genel ortalamanın çok az altında ve yaş ortalamaları da 27.03 ile ortalamaya yakın. Suudi Arabistan, OPD olarak İtalya’yı takip ediyor, ama kulüplerindeki 15 oyuncunun yaş ortalaması 30,71 ile oldukça yüksek. Yakın OPD’ye sahip Ukrayna ve Türkiye’de ayrım yaş ortalamasında; Ukrayna ortalamanın yaklaşık yarım yıl altında, Türkiye ise yarım yıl üzerinde.
Belçika’da geçen sezonu geçiren oyuncuların yaş ortalamasının oldukça yüksek olduğu görülürken Avusturya ve Çek Cumhuriyeti gibi önemli sayıda oyuncuyu kulüplerinden kupaya gönderen federasyonlarda OY sırasıyla 23,75 ve 25,64 ile oldukça düşük. Yine yüksek oyuncu sayısına sahip olan Yunanistan, Macaristan ve Polonya gibi Doğu Avrupa ülkelerinin kulüplerinden gelen oyuncuların OPD’lerinin genel ortalamanın çok altında olduğu ve yaş ortalamalarının ise çok üstünde olduğu görülüyor. On federasyonun 1-3 arasında oyuncuyu turnuvaya gönderdiği görülüyor. Bu grup içinde 4 milyon Euro ile en yüksek OPD’ne sahip Bulgaristan ve 400.000 Euro ile en düşük OPD’ne sahip İran da dahil çoğunun yaş ortalamaları 29 ve üstünde.
Tablo 1 – Federasyonlar Genel Ortalaması
OPD.si en yüksek federasyon olan İngiltere’den 28 farklı kulüpten toplam 114 oyuncu kupada kadrolarda yer aldı. Gönderdiği oyuncuların OPD, genel ortalamanın üzerinde olan kulüplerin listesi Tablo 2’de yer alıyor. İngiltere’den bu takımlardan turnuvaya gelen oyuncularda genel olarak OPD yüksekliği ile OY.lerin düşüklüğü göze çarpıyor. İngiltere’de kupaları toplayan Manchester City ve geçtiğimiz sezon iyi bir performans gösteren Aston Villa hariç üst düzey kulüplerde OY, ortalamanın oldukça altında. Avrupa’nın genç yaştaki milli oyuncuların İngiltere’de toplandığı rahatlıkla söylenebilir.
Tablo 2
İngiltere dışındaki diğer dört büyük futbol ülkesinin kulüpleri incelediğinde turnuvaya gönderdikleri oyuncularının OPD.si genel ortalamanın üzerinde olan kulüplerin de İtalya hariç genel olarak genel ortalama yaşın altında oldukları dikkat çekiyor. Tablo 3’te detaylar yer alıyor ve Almanya’da OPD.si ortalamanın üzerinde beş kulüp yer alıyor ve OY.lerde Bayern Munich 28,40 ile yüksek bir yaş olarak dikkat çekerken şampiyon Bayer 04 Leverkusen 25,70 OY ile tam ters tarafta yer alıyor. Fransa’da Paris Saint-Germain (PSG)’den OGC Nice’e hepsi milli oyuncuların gençlerini bünyesinde bulundurmuş durumda. Özellikle PSG’nin 54,833,333 OPG ile genelde de en değerli oyuncuları bünyesinde bulunduran üçüncü kulüp ve bunu sadece 24,75 OY.Lİ oyuncular ile başarmış durumda. Şampiyon Real Madrid ve bu sezon yüksek bir performans gösteren Girona FC hariç İspanyol kulüpleri için de benzer bir durum söz konusu. İtalya’da ise İngiltere’den Fransa’ya dört büyük futbol ülkesinin aksi bir durum söz konusu. Turnuvaya en çok oyuncu gönderen ikinci federasyon olan İtalya, zaten OPD olarak biraz geride kalmış durumda. Şampiyon Inter, ikinci AC Milan ve geçtiğimiz sezon pek başarılı bir performans göstermeyen SSC Napoli 30 – 35 milyon Euro aralığında OPC.ye sahip ve aynı zamanda özelikle ilk ikisinin OY.si genel ortalamanın biraz üzerinde. Turnuvaya 9 oyuncu gönderen Juventus FC, OPD olarak önlerde olmasa da milli oyuncuların OY.si 26,11 ile ortalamanın altında.
Tablo 3
Tablo 1’de federasyon bazında değerlendirmeler yapmıştık. Tablo 2 ve Tablo 3 dışında kalan Belçika, Hollanda, Portekiz, Suudi Arabistan, Türkiye ve Ukrayna kulüplerine de Tablo 4’te yer veriyoruz. Bu grup içinde istisnalar hariç OPD.ler genel ortalama olan 18,355,265 Euro’nun altında. Belçika kulüplerinden ve geçen sezon şampiyon olarak kapatan Club Brugge KV’nin milli oyuncularının 23.67 OY ile oldukça genç oldukları görülüyor. RSC Anderlecht’te ise 29,67 ile tam tersi bir durum söz konusu. Hollanda‘da ise PSV Eindhoven oyuncuları 37,666,667 Euro.luk oldukça yüksek bir OPD’ne sahip ve kulüplerin hepsinde OY 25 ve altında. Portekiz’de 42.500.000 Euro OPD değerine sahip Sporting CP ile 33.000.000 Euro OPD değerine sahip SL Benfica’nın milli oyuncularının OY.lerinin sırasıyla 23 ve 22, ortalamanın çok altında. Suudi Arabistan ve Türkiye’de genel olarak OY.lerin ortalamanın üzerinde ve altında olan kulüplerde de ortalamaya çok yakın. Özellikle Suudi Arabistan‘da 30 yaş ve üzerinde oyuncuları bünyesinde olan kulüp sayısı üç; Al-Nassr FC, Al-Shabab FC ve Al-Ittihad Club. Suudi Arabistan’daki OPD.ler Türk kulüplerine göre çok daha yüksek. Ukrayna‘da Shakhtar Donetsk ve Dynamo Kyiv’in OY.si 26-27 aralığında.
Tablo 4
Avrupa’nın önde gelen futbol ülkelerinin kulüplerinden Avrupa Şampiyonası’na gelen oyuncuların yaş ortalamalarının oldukça düşük olduğu görülüyor. Bu da bu kulüplerin diğer ülkelerin genç ve kaliteli oyuncularını bünyelerinde bulundurduklarını gösteriyor. Sadece Manchester City, Real Madrid ve Bayern Munich gibi bazı kulüplerin yaşı daha büyük milli oyuncuları bünyelerinde bulundurmaları söz konusu. İtalya bunların içinde bir istisna olarak görünüyor ve kulüplerin genel olarak yaş olarak daha büyük oyuncularla çalışmayı tercih etmeleri söz konusu. Hollanda ve Portekiz gibi ülke kulüplerinde ise geçtiğimiz sezon yaşı çok daha genç, milli oyuncular yer aldı. Suudi Arabistan ve Türkiye’de kulüplerin yaşı daha büyük milli oyuncular ile çalıştıkları görülüyor. Bunların toplamında geçtiğimiz sezon İngiltere, İspanya, Almanya’yla birlikte Fransa, Hollanda ve Portekiz’de Avrupa Şampiyonası’ndaki kaliteli, genç oyuncuların yer aldığı ve bu oyuncuların turnuvadaki /oyuncular içinde ortalamada en yüksek piyasa değerine sahip oyuncular olduğu görülüyor.
Kaynak: UEFA & Transfermarkt
Not: Futbolekonomisi sayfasında aşağıdaki linkte yayınlanmıştır.
En Son Yorumlar